Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
suazi, angielski |
Mbabane |
monarchia konstytucyjna |
6 września 1968 |
Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
17,363 km2 |
1,13 mln |
lilangeni (SZL) |
Nkulunkulu Mnikati wetibusiso |
Suazi (Ngwane, Swaziland, Królestwo Suazi - Umbuso we Swatini, Kingdom of Swaziland) - niewielkie państwo w południowej Afryce (jedno z najmniejszych na kontynencie), usytuowane na wschodnich stokach Gór Smoczych. Graniczy z Mozambikiem i Republiką Południowej Afryki. Nazwa kraju pochodzi od plemienia Suazi z grupy Bantu, które zamieszkuje te tereny.
Ustrój polityczny: Suazi to monarchia konstytucyjna. Kraj wchodzi w skład Wspólnoty Narodów. Obecna konstytucja została przyjęta 13 października 1978 r., nowelizowana w 1992 r. Głową państwa jest król. Władza wykonawcza należy do rządu z premierem na czele. Wybiera go monarcha. Władza ustawodawcza należy do Izby Zgromadzeń i Senatu. Izba składa się z 65 członków (10 wybiera król, 55 jest wybieranych w wyborach powszechnych), a Senat z 30 (20 wybiera król a 10 Izba Zgromadzeń). Członkowie do parlamentu są wybierani na 5-letnią kadencję. Obecnym królem Suazi jest Mswati III (od 25 kwietnia 1986 r.). Premier Suazi to Absalom Themba Dlamini (od 14 listopada 2003 r.). Od 1973 roku obowiązuje zakaz działalności partii politycznych. Istnieje tylko jedna partia polityczna - Narodowy Ruch Imbokodvo (INM). Działa również nielegalny opozycyjny Zjednoczony Ludowy Ruch Demokratyczny (PUDM). Założony został w 1989 r.
Geografia: Suazi oferuje dużą różnorodność krajobrazów, od gór wzdłuż granicy z Mozambikiem, przez sawanny na wschodzie, po lasy deszczowe na północnym-zachodzie. Główną rzeką płynącą przez ten kraj jest Lusutfu. Stolica państwa, Mbabane, jest największym miastem Suazi. Inne większe ośrodki to Manzini, Lobamba i Siteki. Klimat jest zwrotnikowy, wilgotny. Wyraźnie widoczna jest pora deszczowa. Trwa ona od września do października i od marca do kwietnia.
Historia: Na Tereny obecnego suazi prawdopodobnie w I tysiącleciu p.n.e. przybyli Buszmeni. Zostali oni wyparci przez ludy Bantu w VII wieku n.e. W XVI w. powstało tu plemienne państwo ludu Suazi. Kraj toczył zacięte walki o niepodległość z Burami, a następnie ludy walczyły z coraz bardziej większą intensywnością z Brytyjczykami.
W 1894 r. ten obszar stał się protektoratem Burskiej Republiki Południowoafrykńskiej. W 1903 doszło do aneksji republik burskich, w tym Suazi, przez Wielką Brytanię. Pomimo tego mieszkańcy Suazi pragneli walczyć o swoje państwo. W 1929 r. powstała pierwsza suazyjska organizacja polityczna - Postępowe Stowarzyszenie Suazi (SPA). Jej głównym celem było wyzwolenie kraju spod obcej okupacji. Do roku 1960 organizację w swych działaniach wspomagała organizacje Postępowa Partia Suazi (SPP). Wynikiem tego było w 1963 r. uchwalenie konstytucji a rok później odbyły się pierwsze wybory parlamentarne. W 1967 r. Suazi otrzymało szeroką autonomię i wewnętrzny samorząd. Rok później Suazi otrzymało pełną niepodległość w ramach brytyjskiej wspólnoty narodów z królem Sobhuzą II na czele państwa. Jednak nie trwało to długo.
W 1973 roku Król zawiesił konstytucję, działalność partii politycznych, rozwiązał parlament i wprowadził rządy absolutne. W 1978 r. wprowadzono konstytucję ustanawiającą monarchię absolutną.
Sobhuza II zmarł w 1982 r. i rządy w kraju objęła królowa Dzeliwe. Z tego powodu w rodzinie królewskiej wybuchły walki. Sytuacja ustabilizowała się, kiedy w 1986 r. królem został Mswati III. Od 1989 r. prowadzi się proces demokratyzacji. W 1992 r. król zdecydował się na zmiany w konstytucji. Zmieniono system wyborczy. Jednak szybko wrócono do rządów za pomocą dekretów. Rok później odbyły się pierwsze od 1973 wybory wielopartyjne. W 2001 r. powołano zespół mający stworzyć nową konstytucję. Jednak do dnia dzisiejszego komisja nie przyniosła rezultatów. Dwa lata później odbyły się kolejne wybory. Wygrała partia Narodowy Ruch Imbokodvo. W 2005 roku Sąd Najwyższy uznał istnienie partii za nielegalne.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|