|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| syngaleski |
Sri Jayawardenepura |
republika dem.-soc. |
4 lutego 1948 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 65,610 km2 |
20,74 mln |
rupia lankijska (LKR) |
Sri Lanka Matha |
Sri Lanka (Demokratyczna Socjalistyczna Republika Sri Lanka) - państwo w Azji Południowej, na wyspie Cejlon (pod tą nazwą znane do 1972) wraz z mniejszymi przybrzeżnymi wyspami. Oddzielone od Półwyspu Indyjskiego cieśniną Palk i zatoką Mannar. Od zachodu oblewane przez Zatokę Bengalską, od południa otwartym Oceanem Indyjskim. Największe miasta kraju to: Kolombo, Dehiwala, Moratuwa, Dżafna, Kandy, Galla.
Ustrój polityczny: Sri Lanka jest demokratyczno-socjalistyczną republiką w ramach Wspólnoty Narodów. Zgodnie z konstytucją z 16 sierpnia 1978 głową państwa jest prezydent, który stoi na czele rządu i jest naczelnym dowódcą armii. Wybierany jest w wyborach powszechnych maksymalnie na dwie 6-letnie kadencje. Prezydent, spośród członków parlamentu, powołuje premiera i w konsultacji z nim ministrów rządu. Premier zastępuje prezydenta we wszystkich przypadkach uniemożliwiających pełnienie przez niego swojej funkcji.
Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu, do którego wybieranych jest 225 deputowanych na 6-letnią kadencję.
Oficjalną stolicą kraju jest Kotte (Sri Jayawardenepura Kotte), do którego przeniesiono parlament w celu zdecentralizowania Kolombo. Wciąż jednak większość instytucji centralnych znajduje się w Kolombo, z którego będą w przyszłości przenoszone. Z racji, że Kotte jest faktycznie jednym z przedmieść Kolombo, zwykle nie jest traktowane jako osobna aglomeracja.
Gospodarka: Głównym źródłem utrzymania na Sri Lance stanowi rolnictwo, ale rozwija się także handel i przemysł, ten ostatni zwłaszcza wokół stolicy kraju - Kolombo. Jest to jeden z niewielu krajów, w których licznie występują szlachetne kamienie - ze Sri Lanki pochodzi na przykład 400-karatowy szafir Blue belle of Asia.
Historia: Historyczna cywilizacja istnieje na wyspie nieprzerwanie od VI stulecia p.n.e., po podboju wyspy przez Indusów pod wodzą Sinhali, który założył państwo nazwane jego imieniem. Prężne państwo syngaleskie buddyjskie ze stolicą w Anuradhapurze kwitło na wyspie w latach 200 p.n.e. - 1200. Następnie inwazje Tamilów i innych zewnętrznych najeźdźców zepchnęły cywilizację syngaleską na południe wyspy i doprowadziły do jej rozsypki na kilka księstw feudalnych.
Od 1505 wybrzeża wyspy zostały stopniowo opanowane przez Portugalię. W latach 1638-1658 miejsce Portugalii stopniowo zajęła Holandia. Następnie w 1796 roku kontrolę nad wyspą przejęła Wielka Brytania. W 1815 Brytyjczycy pokonali ostatniego miejscowego króla i stworzyli Królewską Kolonię Cejlonu. Pod ich rządami na wyspie powstała gospodarka kolonialna oparta na plantacjach herbaty, gumy i kokosów. W 1931 Wielka Brytania dała Cejlonowi ograniczoną autonomię, ponownie rozszerzoną w 1946. Wyspa uzyskała pełną niepodległość 4 lutego, 1948.
22 maja 1972 oficjalnie zmieniono nazwę państwa na Sri Lanka.
W 1983 wybuchła wojna domowa z Tamilami, tworzącymi dużą mniejszość skupioną na północy wyspy, którzy domagają się własnego, niepodległego państwa. Wojna ta, z mniejszym lub większym natężeniem, toczy się do dzisiaj. Od 2001 utrzymuje się zawieszenie broni, a siły Tamilów kontrolują obszary na północy i wschodzie wyspy.
26 grudnia 2004 roku największe od prawie pół wieku podwodne trzęsienie ziemi wywołało falę tsunami, która spowodowała znaczne szkody nie tylko na Sri Lance, ale także w Tajlandii, Indonezji i na Malediwach - zginęło około 300000 osób. Sri Lanka bardzo ucierpiała - zginęło na niej ponad 40000 osób, wiele innych jest zaginionych. Ucierpiała na tym ponadto gospodarka wyspy (brakuje rąk do pracy), całe nabrzeże jest zniszczone, turyści boją się przyjeżdżać na tę wyspę z obawy przed tsunami.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
