|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| angielski |
Freetown |
republika |
27 kwietnia 1961 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 71,740 km2 |
5,96 mln |
leone (SLL) |
High We Exalt Thee |
Sierra Leone - państwo położone w zachodniej Afryce, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Sierra Leone na północy graniczy z Gwineą, a na południowym wschodzie z Liberią.
Ustrój polityczny: Sierra Leone jest republiką w której obowiązuje system wielopartyjny, a władzę wykonawczą sprawuje wybierany co 5 lat prezydent. Kieruje on też Radą Ministrów. Jednoizbowy rząd składa się ze 124 posłów. 112 z nich wybieranych jest razem z prezydentem, pozostali zaś to najważniejsze osoby w państwie. Prawa człowieka oraz wolność wyznania są respektowane.
Geografia: Za wyjątkiem półwyspu, na którym leży stolica kraju, tereny nadbrzeżne i wyspy Tasso, Banana, Sherbro oraz York stanowią bagniste tereny nizinne pokryte jest namorzynami. Reszta kraju to w większości wyżynny, pagórkowaty płaskowyż (ok. 300 m n.p.m.) pokryty lasami, w części wschodniej znajdują się góry z najwyższym szczytem - Loma Mansa (1948 m n.p.m)
Klimat równikowy wilgotny z porą deszczową od maja do grudnia i z odpadami sięgającymi 3400 mm w skali roku.
Największe rzeki: Mano i Moro. Główne miasta to stolica Freetown oraz Koindu, Bo, Kenema i Makeni. Granice mają łączną długość 958 km. Z tego z Gwineą 652 km i z Liberią 306 km. Linia brzegowa ma 402 km.
Gospodarka: Sierra Leone jest jednym z najbiedniejszych krajów na świecie. Swoją gospodarkę opiera prawie wyłącznie na wydobyciu diamentów. Obecne są też złoża innych minerałów, takich jak tytan, rutyl, boksyty. Około dwóch trzecich ludności żyje z rolnictwa i rybołówstwa, jednak te dziedziny, podobnie jak cała gospodarka i infrastruktura są bardzo słabo rozwinięte. Winę za to ponosi zakończona już, dziesięcioletnia, wojna domowa. Rozwój gospodarczy zależy od utrzymania pokoju oraz od nieustannej pomocy z krajów bogatszych.
PKB na mieszkańca 580 USD (2002).
68% populacji żyje poniżej granicy ubóstwa.
Demografia: W Sierra Leone żyje około 20 plemion, które stanowią 90% populacji. Najważniejsze z nich to Temne na północy i Mende w centrum i na południu. Resztę mieszkańców stanowią Kreole, Azjaci i potomkowie angielskich kolonizatorów.
Angielski jest językiem urzędowym, jednak posługuje się nim mniejszość, większość natomiast używa języków plemiennych. Dominującą religią jest islam (60%), wierzenia miejscowe wyznaje 30% populacji, a chrześcijaństwo 10%. Sierra Leone ma najwyższy na świecie wskaźnik zgonów podczas porodów oraz zgonów kobiet w ciąży.
Średnia długość życia w latach: kobiety: 45,5; mężczyźni: 40,3.
Historia: Pierwsze zapiski o Sierra Leone pochodzą z 1462, kiedy to portugalscy odkrywcy, między innymi Pedro de Cintra, przybili do brzegów kraju, który ochrzcili mianem "Gór Lwich" czyli Sierra Leone. Dwa główne plemiona: Mende i Temne, w tym okresie przywędrowały z innych terenów środkowej Afryki. Z tej krainy Europejczycy przez ponad trzy stulecia pozyskiwali niewolników. Kwitło tam także piractwo. Datą kończącą ten proces był rok 1787. Właśnie wtedy brytyjskie Towarzystwo Antyniewolnicze wykupiło przybrzeżne tereny i założyło dzisiejszą stolicę - Freetown. Było to miasto dla byłych niewolników żyjących w Londynie.
Pod koniec XVIII wieku rozpoczęła się brytyjska kolonizacja Sierra Leone, przede wszystkim przez The Sierra Leone Company Alexandra Falconbridge'a. W 1808 Sierra Leone stało się kolonią brytyjską, pozostając nią do wieku XX, kiedy rozpoczął się proces dekolonizacji. W 1896 Sierra Leone uczyniono brytyjskim protektoratem, który był oddzielony od Freetown i przyległych terenów (do 1951). Początek niepodległości tego afrykańskiego państwa to 27 kwietnia 1961. Pierwszym premierem został Sir Milton Margai. W 1971 proklamowano republikę.
W latach 80. XX wieku na wskutek korupcji, waśni plemiennych i biedy kraj pogrążył się w walkach wewnętrznych. Od 1985 Sierra Leone zaczęła rządzić monopartia Kongres Ogólnoludowy. W 1991 w republice rozgorzała wojna domowa. Przeciwko rządowi zbuntował się Zjednoczony Front Rewolucyjny (Revolutionary United Front - RUF) pod wodzą Fodaya Sankoha. W wojnie śmierć poniosły dziesiątki tysięcy osób, a ponad 2 miliony (więcej niż jedna trzecia populacji) były zmuszone opuścić swoje domostwa. Wielu z nich do dziś przebywa na uchodźdztwie w państwach sąsiedzkich. W maju 1997 miał miejsce zamach stanu - dotychczasowy prezydent Ahmad Tejan Kabbah został obalony, a na jego miejsce powołano majora J.P.Koromaha (wkrótce jednak Kabbah został przywrócony na stanowisko).
Trakat pokojowy podpisany 7 lipca 1999 w Lomé, Togo dawał nadzieję na załagodzenie wewnętrznego konfliktu o diamenty oraz na odbudowanie zrujnowanej gospodarki i infrastruktury Sierra Leone. Od końca 1999 prawie 6000 ochotników starało się przywrócić ład i porządek w tym rejonie.
W rok później sytuacja stała się na tyle niebezpieczna, że musiały interweniować wojska brytyjskie. W "Operacji Palliser" ewakuowano zagranicznych obywateli. Żołnierze doprowadzili do zawieszenia broni i długooczekiwanego końca wojny domowej.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
