|
| Język | Stolica | Ustrój | Powstanie państwa |
| włoski |
San Marino |
republika |
3 września 301 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 61,6 km2 |
28,800 |
euro (EUR) |
Inno Nazionale |
San Marino, Republika San Marino (Repubblica di San Marino) - niewielkie państwo śródlądowe w Europie Południowej stanowiące enklawę na obszarze Włoch. Nie ma dostępu do morza. Stolica kraju to San Marino.
Ustrój polityczny: Władzę ustawodawczą w kraju sprawuje wybierana w wyborach powszechnych Wielka Rada Generalna złożona z 60 członków. Jej kadencja trwa 5 lat. Wielka Rada Generalna co 6 miesięcy mianuje pełniących rolę głowy państwa dwóch kapitanów regentów. Wybiera także Radę Dwunastu, która jest organem sprawiedliwości i zarazem sądem III instancji.
Władza wykonawcza jest w rękach Kongresu Stanu złożonego z 10 Sekretarzy (ministrów) i Rad Zamku zajmujących się poszczególnymi dziedzinami gospodarki.
Geografia: San Marino to jedno z najmniejszych państw Europy, mniejsze są tylko Watykan i Monako. San Marino stanowi enklawę na terytorium Włoch, granicząc na odcinku 39 km z włoskimi regionami Emilia-Romania i Marche.
Położone jest w górzystym terenie wchodzącym w skład pasma Apeninów. Najwyższy szczyt Monte Titano osiąga wysokość 749 m n.p.m.
Klimat San Marino jest śródziemnomorski z ciepłym latem i łagodną zimą.
Gospodarka: Głównym źródłem dochodu San Marino jest turystyka wytwarzająca około 50% PKB. Rocznie kraj odwiedza średnio 3,15 mln osób. Pozostałe kluczowe gałęzie gospodarki to bankowość, przemysł odzieżowy, elektroniczny i ceramiczny. San Marino sprzedaje również kolekcjonerskie znaczki pocztowe i monety. Pierwsze pamiątkowe materiały filatelistyczne wydano w 1894. Aktualnie San Marino jest powszechnie znane z produkcji znaczków, a handel nimi stanowi istotne źródło przychodów budżetowych.
W przeszłości tradycyjnymi zajeciami mieszkańców państwa były uprawa roli i hodowla owiec. Współcześnie rolnictwo skupia się na zbożu, winogronach i sadownictwie, jak również na hodowli bydła i trzody chlewnej.
Wskaźnik PKB per capita i standard życia są zbliżone do tych we Włoszech. Pierwszy w 2000 roku wyniósł 32000 $, z czego ponad połowo pochodziła z turystyki. San Marino utrzymuje najniższy w Europie wskaźnik bezrobocia (2,6% w 2001), a budżet państwa corocznie notuje nadwyżki. Nie istnieje dług publiczny. Podatki dochodowe są znacznie niższe niż we Włoszech, w związku z czym zasady nadawania obywatelstwa są niezwykle restrykcyjne.
Na podstawie umów z Włochami San Marino posiadało prawo emitowania i wykorzystywania jednostki monetarnej tego kraju - lira. Po utworzeniu strefy euro Rada Unii Europejskiej zawarłą podobną umowę w odniesieniu do nowej waluty. Dostępne w niewielkiej ilości monety euro z San Marino mają sporą wartość kolekcjonerską.
Demografia: Nie ma znaczącej różnicy między danymi demograficznymi dotyczącymi ludności San Marino i Włoch. Państwo zamieszkuje około 29000 osób, w tym 1000 obcokrajowców, w wiekszości Włochów, a także Polaków (przede wszystkim zajmujących się handlem). Około 5000 obywateli San Marino żyje poza jego granicami, przede wszystkim we Włoszech. Obowiązującym językiem jest włoski. Stosuje się jedną z jego odmian - język emilijski. Głównym wyznaniem w San Marino jest katolicyzm.
Historia: San Marino uważa się za najstarszą republikę świata, utworzoną A.D. 301 przez utalentowanego chrześcijańskiego budowniczego, kamieniarza (inni podają, iż był kowalem) zwanego Świętym Marinusem. Gdy uciekał przed prześladowcą chrześcijan - cesarzem rzymskim Dioklecjanem, ukrył się na szczycie Monte Titano (najwyższe z siedmiu wzgórz San Marino) i tam założył małą wspólnotę chrześcijańską. Właścicielka ziemi, pani Rimini zapisała ją w testamencie wspólnocie chrześcijańskiej. Jest pewnym, że okolice były zamieszkane od czasów prehistorycznych, chociaż ślady bytności na Monte Titano sięgają jedynie średniowiecza. Na pamiątkę kamieniarza, ziemię nazwano "Ziemią San Marino", by w końcu zmienić ją na nazwę, którą ma do dziś: "Republika San Marino". W wieku lombardzkim, San Marino było lennem diuka Spoletta, ale wolna wspólnota sięga aż do X w.
Atrakcje turystyczne: W mieście San Marino zachowały się średniowieczne domy, place i fortyfikacje. Gród otaczały mury obronne z licznymi bramami i basztami. Powyżej grodu, na trzech wierzchołkach góry Titano zbudowano obronne zamki połączone murami.
Największa z nich jest twierdza La Rocca o Guaita. Została zbudowana już w XI wieku. Swój obecny kształt uzyskała po przebudowach z XV wieku. Nad twierdzą góruje wieża o planie wydłużonego pięcioboku, która została zbudowana bezpośrednio na skale (bez fundamentów). Oprócz zachowanej w dobrym stanie wieży i murów obronnych, tuż przy bramie wejściowej znajduje się niewielka kapliczka. Z wieży widoczne są pięcioboczne wieże dwóch pozostałych fortyfikacji, które zbudowano w XIII wieku: La Cesta o Fratta oraz Montale. W środkowej, La Cesta o Fratta mieści się Muzeum Starej Broni.
Katedra poświęcona pamięci św. Marino została zaprojektowana przez Antonio Serra, bolońskiego architekta w 1826. Stanęła w 1855 w miejscu jednego z pierwszych kościołów zbudowanych w okresie przedromańskim. Jest to trójnawowa bazylika w stylu klasycystycznym z fasadą ozdobioną kolumnami w porządku korynckim. We wnętrzu katedry, po lewej stronie, w niszy w pobliżu prezbiterium stoi podwójny fotel kapitanów - regentów. Po prawej stronie w srebrnej urnie znajdują się prochy św. Marino.
Stojąc na placu przed katedrą, w głębi po jej prawej stronie widać masywną sylwetkę romańskiej dzwonnicy pochodzącej z 600 r. Obok niej znajduje się niewielki, szesnastowieczny kościół pw. św. Piotra, przebudowany ok. 1826 r. W absydzie kościoła znajdują się dwa wgłębienia. Zgodnie z tradycyjnym przekazem jest to miejsce, w którym sypiali św. Marino i św. Leo
Przy Piazza della Liberta mieści się ratusz Palazzo Pubblico, siedziba rządu republiki. Ratusz został zbudowany w stylu gotyckim pod koniec XIV wieku w miejscu wcześniejszego Domus Comunis Magna (Wielki Dom Rajców). W latach późniejszych był wielokrotnie przebudowywany i naprawiany. Po koniec XIX wieku został odtworzony najprawdopodobniej zgodnie z swoim pierwotnym wyglądem według projektu rzymskiego architekta Francesco Azzurri. Wejście do budynku umieszczone jest w podcieniach zamkniętych trójprzęsłową arkadą Wewnątrz znajduje się 60-cio osobowa Wielka Sala Rad, Sala Zgromadzeń i Sala Głosowań.
Fasada ratusza ozdobiona jest herbami dziewięciu Zamków wchodzących w skład republiki. Nad środkowym łukiem arkady znajduje się kartusz z herbem republiki. Na wysokości półpiętra, w prawym narożniku budynku, umieszczona jest brązowa statuetka przedstawiająca św. Marino. Nad ratuszem góruje z lewej strony wieża zegarowa. Nad tarczą zegara umieszczono mozaikę przedstawiającą postacie: św. Marino, św. Leo i św. Agaty. Wieża i korpus ratusza zwieńczone są blankami.
Pod powierzchnią placu znajduje się średniowieczny kompleks cystern gromadzących wodę deszczową dla potrzeb miasta. Pomnik na placu to Statua Wolności.
San Marino zawsze było znane ze swoich kuszników. Co roku odbywa się w mieście festiwal Dni Średniowiecza "Medieval Days", podczas którego rozgrywany jest turniej kuszniczy. Obchodom towarzyszy wiele różnych imprez m.in. festiwal muzyki średniowiecznej, liczne parady, w których uczestnicy przebrani w historyczne stroje niosą sztandary. Towarzyszą im pokazy akrobatów i kuglarzy.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
