|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| afrikaans, angielski |
Pretoria |
republika |
31 maja 1910 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 1,21 mln km2 |
44,34 mln |
rand (ZAR) |
Nkosi Sikelel iAfrica |
Republika Południowej Afryki (ang. Republic of South Africa) - państwo na południowym krańcu Afryki. Jego początki to dwie burskie republiki: Transwal i Orania. Burowie byli potomkami osadników holenderskich przybyłych tu w XVII wieku. Pod koniec XIX wieku wybuchły dwie wojny burskie z Wielką Brytanią. Do roku 1994 w RPA obowiązywał rasistowski system społeczny (apartheid). Postacią symbolizującą walkę z państwem prześladującym czarnych obywateli był Nelson Mandela. Za swój wkład w demokratyczne przemiany Mandela otrzymał w roku 1993 pokojową Nagrodę Nobla. Jednak od czasu przejęcia władzy przez czarnych, gwałtownie pogorszyła się sytuacja gospodarcza i wewnętrzna kraju a dyskryminowani bywają teraz jego biali mieszkańcy.
Ustrój polityczny: Republika Południowej Afryki jest państwem federacyjnym podzielonym na 9 prowincji, o demokratyczno-parlamentarnej formie rządów. Oficjalnie w tej republice funkcjonuje 11 języków urzędowych. Głową tego południowoafrykańskiego państwa jest prezydent, obecnie Thabo Mbeki, jest on również szefem rządu.
Oprócz prezydenta w skład rządu wchodzi także dwóch wiceprezydentów. I wiceprezydent kieruje pracami rządu. Wiceprezydenci powoływani są przez prezydenta z kandydatów przedstawionych prezydentowi spośród partii politycznych, które uzyskały co najmniej 80 mandatów do izby niższej parlamentu. Ministrowie powoływani są także przez prezydenta spośród wszystkich partii politycznych w parlamencie na zasadzie proporcji. Konstytucja przewiduje powołanie tylko jednego ministra niebędącego członkiem parlamentu.
Prezydent powoływany jest w wyborach pośrednich spośród członków Zgromadzenia Narodowego przez połączone izby parlamentu: niższej (Zgromadzenia Narodowego) oraz wyższej (Narodowej Rady Prowincji - Senatu). Izbę niższą powołuje się w wyborach powszechnych w okręgach wielomandatowych i zasadą proporcjonalności. Izbę wyższą - Narodową Radę Prowincji - powołują lokalne parlamenty każdej z 9 prowincji (po 10 deputowanych z każdej prowincji). Izba niższa liczy 400 deputowanych, a wyższa 90. Każda z 9 prowincji posiada swój lokalny parlament i swój rząd.
Geografia: Przeważającą część powierzchni RPA zajmują wyżyny. Od strony wschodniej i południowej kończą się one ostrą krawędzią. Głębokie doliny rzek dzielą ją na kilka grup górskich (np. Góry Smocze). Południową część kraju zajmują Góry Przylądkowe. Niewielkie obszary nizinne wystepują tylko w wąskim pasie nadbrzeżnym.
Gospodarka: Republika Południowej Afryki to jedyny wysoko rozwinięty kraj kontynentu afrykańskiego. Na terenie RPA znajduje się wiele bogactw naturalnych, a także dobre żyzne gleby. Klimat również sprzyja rozwojowi rolnictwa. Rolnictwo RPA produkuje więcej żywności niż konsumują mieszkańcy tego kraju. Nadwyżki są eksportowane. Użytki rolne i zielone stanowią ponad 75% kraju.
Demografia: 75.4% obywateli RPA jest pochodzenia afrykańskiego, 14.3% europejskiego (w tym Afrykanerzy), 8,8% to ludność etnicznie mieszana, 2,5% to Indyjczycy, Azjaci. Przyrost naturalny jest ujemny (-0.40%).
Historia: W roku 1487 Portugalczyk Bartolomeo Diaz odkrył Przylądek Burz (obecnie Przylądek Dobrej Nadziei). Pierwotnie tereny obecnej Republiki Południowj Afryki były zamieszkane przez plemiona Buszmenów i Hotentotów, w XVI wieku zostali oni wyparci przez ludy Bantu.
Europejska kolonizacja rozpoczęła się w roku 1652. Wtedy to Jan van Riebeeck z holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej z garstką osadników założył Kapsztad. Początkowo była to baza zaopatrzeniowa dla statków niderlandzkich w drodze do Azji. Wkrótce doszło do wojen wzrastającej kolonii osadników (Burów) z tubylczymi plemionami afrykańskimi.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
