Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
hiszpański |
Lima |
republika |
28 lipca 1821 |
Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
1,28 mln km2 |
27,92 mln |
sol (PEN) |
Somos libres, seámoslo siempre |
Peru (Perú, Republika Peru - República del Perú) - państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu i największy kraj andyjski. Stolicą Peru jest Lima.
Ustrój polityczny: Zgodnie z konstytucją z 31 grudnia 1993, Peru jest republiką, w której głową państwa jest prezydent wybierany w powszechnych wyborach na 5-letnią kadencję. Prezydent posiada dwóch wiceprezydentów. Członkowie rządu są mianowani przez prezydenta, na czele rządu stoi premier. Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu - Kongresu Republiki Peru. 120 członków parlamentu jest wybieranych w wyborach powszechnych również na 5-letnią kadencję.
Geografia: Wzdłuż wybrzeża ciągnie się wąski pas nizinny, który często nawiedzają trzęsienia ziemi. Jest to teren o klimacie suchym, miejscami o charakterze pustynnym i półpustynnym, o rocznych opadach zaledwie 20-50 mm. Temperatury średnie: 15-17°C zimą i 19-21°C latem. Na wybrzeżu spotyka się charakterystyczną mgłę zwaną garua, której występowanie jest związane z Prądem Peruwiańskim.
Chociaż nizinę nadmorską przecina kilkadziesiąt rzek, tylko 10 z nich wpada do morza. Pozostałe są rzekami okresowymi lub giną w piaskach pustyni. Działalność rolnicza i gospodarcza w tym regionie koncentruje się wzdłuż rzek. Rolnictwo opiera się na sztucznej irygacji.
Costa stanowi ok. 12% powierzchni kraju, jednak jest zamieszkiwana przez większość ludności Peru (Sama Lima z przedmieściami liczy ponad 8 mln mieszkańców). Produkcja rolnicza w rejonie nadbrzeżnym przynosi ok. 50% produkcji całego kraju.
Montana znajduje się we wschodniej części Peru. Jest to region o klimacie gorącym, wilgotnym równikowym. Średnie temperatury 20-35°C, a opady roczne do 3500 mm. Przeważającą część terenu zajmuje deszczowy las równikowy.
Z lasu pozyskuje się drewno (m.in. cedrowe i mahoniowe), kauczuk, chininę i balsam peruwiański.
Ten region Peru chociaż zajmuje 2/3 powierzchni jest zamieszkiwane przez tylko kilkanaście procent ludności.
Z pasma Kordyliery Czarnej wypływają źródła Amazonki: Huallaga, Ukajali i Maranon.
Średnie temperatury: 19-23°C latem,5-10°C zimą. Opady roczne - 800 do 900 mm, zdecydowana większość opadów przypada na okres październik-kwiecień. Największe miasto tego regionu to położona na wysokości 2339 m n.p.m. u stóp czynnego wulkanu Misti Arequipa. Inne ważne miasto regionu to dawna stolica państwa Inków - Cusco.
Historia: Peru jest krajem o bogatej, wielowiekowej historii. Na terenie obecnego Peru w okresie prekolumbijskim istniały rozwinięte cywilizacje indiańskie. Po zdobyciu Peru przez hiszpańskich konkwistadorów na czele z Francisco Pizarro, utworzono tu największe i najbogatsze wicekrólestwo. Mimo zrywów powstańczych Inków nie udało im się pokonać hiszpańskich kolonizatorów. W XIX wieku w całej Ameryce Południowej pojawiły się dążenia niepodległościowe od hiszpańskiej metropolii. Dopiero w 1821 roku dzięki obcym bojownikom Peru proklamowało niepodległość.
Mimo wielu bogactw naturalnych Peru w XIX i XX wieku nie mogło uzyskać odpowiadającej jej pozycji międzynarodowej. Sytuacja wewnętrzna kraju była niestabilna, a szerokie rzesze społeczne cierpiały biedę. Wielokrotnie armia, na dłuższe lub krótsze okresy, przejmowała władzę lub wpływała na polityczną sytuację w kraju.
Po okresie po części dyktatorskich rządów Alberto Fujimoriego, w demokratycznych wyborach władzę zdobył Alejandro Toledo, pierwszy prezydent indiańskiego pochodzenia w historii kraju i całej Ameryki Południowej. Mimo pewnych osiągnięć na polu gospodarki i względnego uspokojenia sytuacji w Peru, kraj ten nadal boryka się z licznymi problemami społeczno-politycznymi.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|