|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| arabski |
Bejrut |
republika |
22 listopada 1943 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 10,400 km2 |
3,83 mln |
funt libański (LBP) |
Kulluna lil-watan |
Liban (arab. Lubnan, Republika Libańska, Al-Jumhuriyyah al-Lubnaniyyah, Al-Dżumhurijja Al-Lubnanijja) - państwo w zachodniej Azji, na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym graniczące z Syrią i Izraelem.
Ustrój polityczny: republika parlamentarna (parlament jednoizbowy 128 członków [po 64 chrześcijan i muzułmanów] co 4 lata, prezydent wybierany co 6 lat).
Geografia: Ukształtowanie terenu: Powierzchnia górzysta, z wyjątkiem pasa nizin nadbrzeżnych; równolegle do wybrzeży dwa pasma górskie Liban i Antyliban (najwyższy szczyt Kurnat as-Sauda 3083 m n.p.m.), oddzielone tektoniczną doliną Bekaa (dł. ok. 150 km). Klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski; na wybrzeżu średnia temperatura w styczniu 13°C, w lipcu 28°C, w górach, na wys. ok. 1000 m odpowiednio 6°C i 22°C, roczny opad 600 - 3000; pora sucha od czerwca do września. Roślinność: uboga, głównie zarośla makchia, stepy, łąki górskie; niewielkie obszary leśne (w tym resztki słynnych lasów cedrowych).
Gospodarka: Przed wybuchem konfliktu palestyńskiego wysoko rozwinięty kraj arabski, nazywany Szwajcarią Bliskiego Wschodu, po wybuchu wojny domowej lat 70. upadek gospodarczy, w latach 90. stopniowa odbudowa gospodarki.
Demografia: Główne wyznania: 60% muzułmanie (32% szyici, 21% sunnici, 7% druzowie, 0,5% alawici), 40% chrześcijanie (24% maronici, 7% prawosławni, 5% grekokatolicy, Ormianie i inni). Stanowiska państwowe i rządowe obsadzane są według klucza wyznaniowego: prezydent - chrześcijanin maronita, premier - muzułmanin sunnita, przewodniczący parlamentu - muzułmanin szyita, równy podział tek ministerialnych, wyższych stanowisk w administracji państwowej oraz miejsc w parlamencie między przedstawicieli ludności muzułmańskiej i chrześcijańskiej.
Historia: W starożytności na terenie Libanu znajdowała się Fenicja, od VII w. p.n.e. kolejno pod panowaniem Asyrii, Egiptu, Persji, Babilonii, Macedonii, Grecji. W latach 64 p.n.e. - 63 p.n.e. wchodzi w skład rzymskiej prowincji Syrii; po rozpadzie cesarstwa rzymskiego w 395 należy do Bizancjum, w VII wieku obszar podbity przez Arabów, w IX wieku przez Turków, w latach 1098-1291 zajmowany przez krzyżowców, następnie zdobyty przez mameluków z Egiptu, w XVI wieku część imperium osmańskiego, od 1861 autonomia w obrębie państwa tureckiego, podczas I wojny światowej Liban był okupowany przez Francuzów i Wielką Brytanię. Od 1920 na mocy postanowień konferencji w San Remo należał wraz z Syrią do terytorium mandatowego Francji przekształconego w 1926 w republikę. W 1941 ogłoszenie formalnej niepodległości. Liban jest państwem współzałożycielem Ligi Państw Arabskich i członkiem ONZ. Od 1976 wojna domowa (wcześniej starcia w Bejrucie), w następstwie wojny - zbrojne interwencje Syrii i Izraela, wkrótce (12 lat) potem wprowadzenie oddziałów pokojowych ONZ. Wojna zakończyła się w 1990. 22 maja 2000 Izrael wycofał swoje wojska z południowego Libanu. 14 lutego 2005 były premier Libanu, Rafiq Hariri został zamordowany. Wywołało to masowe demonstracje opozycji, która oskarżyła Syrię o to zabójstwo. Syria zaprzeczyła tym oskarżeniom. Protesty te określono jako "cedrowa rewolucja". Pod wpływem protestów oraz nacisków ONZ i krajów arabskich, Syria wycofała swoje wojska z Libanu. W lipcu 2006 wojska izraelskie ponownie zaatakowały Liban w odwecie za porwanie 2 izraelskich żołnierzy oraz ostrzał Izraela pociskami Katiusza przeprowadzony przez Hezbollah z baz w południowym Libanie.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
