|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| kirgiski, rosyjski |
Biszkek |
republika |
31 sierpnia 1991 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 198,500 km2 |
4,89 mln |
som (KGS) |
Ak möngülüü aska |
Kirgistan, Republika Kirgiska - państwo w Azji Środkowej. Graniczy z Chinami (dł. granicy 858 km), Kazachstanem (1051 km), Tadżykistanem (870 km) i Uzbekistanem (1099 km).
Ustrój polityczny: Kirgistan jest republiką zgodnie z konstytucją z 5 maja 1993 (nowelizacja październik 1994 ). Na czele państwa stoi prezydent wybierany na pięcioletnią kadencję w wyborach powszechnych. Głównym organem władzy ustawodawczej jest dwuizbowy parlament (Żogorku Kenesz) wybierany na kadencję pięcioletnią i składający się początkowo ze Zgromadzenia Ustawodawczego (35 członków) i Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (70 członków). Zgodnie z wynikiem referendum z 2005 parlament jest jednoizbowy i składa się z 75 posłów. Zgodnie z nową konstytucją od 2010 będzie 90 posłów. Żogorku Kenesz zastąpił składającą się z 350 członków Radę Najwyższą. Władzę wykonawczą sprawuje rząd na czele z premierem powoływanym przez prezydenta. Kirgistan od XII 1991 jest członkiem Wspólnoty Niepodległych Państw.
Geografia: Kirgistan to kraj pozbawiony dostępu do morza. Góry zajmują 93 % terytorium państwa. Największą wysokość ma położony na południowym wschodzie kraju łańcuch górski Tien-szan, gdzie znajduje się najwyższy szczyt Kirgistanu - Szczyt Zwycięstwa (kirgiskie Dżengisz Czokusu) o wysokości 7439 m n.p.m.. W czasach ZSRR szczyt nosił nazwę Pik Pobedy W górach Tien-szan znajduje się także największe jezioro Kirgistanu Issyk-kul, będące równocześnie drugim co do wielkości jeziorem górskim na świecie, którego powierzchnia wynosi 6236 km, a głębokość sięga 669 m. Rzeki Kirgistanu, z których główną jest Naryn, to przeważnie dopływy Syr-darii. Klimat kraju na przeważającym obszarze kontynentalny suchy. Niektóre z wysoko położonych obszarów pokryte są wieczną zmarzliną.
Gospodarka: Kirgistan to mały, górzysty kraj z dominacją sektora rolniczego w gospodarce. Uprawia się głównie pszenicę, ziemniaki, buraki cukrowe, tytoń, bawełnę. Rozwinięta jest również hodowla zwierząt, pewne ilości wełny i produktów mięsnych przeznaczane są na eksport. Kirgistan eksportuje również takie dobra jak złoto, rtęć, uran, energia elektryczna. Podkreśla się sukcesy Kirgistanu w transformacji swego ustroju zgodnie z regułami gospodarki rynkowej. Ostry kryzys gospodarczy, jaki Kirgistan przeżył w pierwszych latach po rozpadzie ZSRR udało się zahamować dzięki szeroko zakrojonemu programowi stabilizacyjnemu. Pozwoliło to na obniżenie poziomu inflacji z 88% w 1994 do 15% w 1997. Przeprowadzono działania stymulujące rozwój gospodarczy kraju. Nastąpiła prywatyzacja ziemi i przedsiębiorstw. Najpoważniejsze problemy kraju, które wymagają stałych działań rządu to znaczne zadłużenie zagraniczne, inflacja, nieszczelny system podatkowy oraz bezpośrednie uzależnienie od nastrojów panujących w gospodarce Rosji.
Demografia: Według ostatniego spisu powszechnego w Kirgistanie zamieszkują przedstawiciele 154 narodowości i grup etnicznych. Przedstawiciele narodowości tytularnej w liczbie ok. 3,2 miliona stanowią większość w kraju. Drugą co do wielkości narodowością są Uzbecy (650 tysięcy), którzy zamieszkują głównie tereny obwodu oszskiego. W Kirgistanie zamieszkuje również około 500 tysięcy Rosjan, zamieszkujących głównie w Biszkeku i okolicach. Stolica Kirgistanu, w odróżnieniu od reszty kraju, jest miastem w znacznym stopniu rosyjskojęzycznym.
Historia: Kirigistan został podbity przez carską Rosję w 1864. Pod panowaniem radzieckim od 1919, początkowo jako obwód autonomiczny wewnątrz Rosyjskiej SRR, od 5 grudnia 1936 jako Kirgiska Socjalistyczna Republika Radziecka. Kirgistan uzyskał niezależność wraz z rozpadem Związku Radzieckiego w 1991. W drugiej połowie marca 2005 wybuchła tam Tulipanowa rewolucja, która obaliła prezydenta Askara Akajewa 24 marca tego samego roku.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
