|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| angielski, suahili |
Nairobi |
republika |
12 grudnia 1963 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 582,650 km2 |
33,83 mln |
szyling kenijski (KES) |
Ee Mungu Nguvu Yetu |
Kenia (Kenya, Republika Kenii, ang. Republic of Kenya, sua. Jamhuri ya Kenya) - państwo we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Państwo graniczy z Etiopią, Somalią, Sudanem, Tanzanią i Ugandą. Stolicą Kenii jest Nairobi.
Ustrój polityczny: Kenia jest republiką i członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Konstytucja została uchwalona w 1963 i była wielokrotnie modyfikowana, ostatnio 1997. Głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na 5-letnią kadencję. Prezydent mianuje wiceprezydenta. Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego Zgromadzenia Narodowego liczącego 222 deputowanych, w tym 210 wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję i 12 mianowanych przez prezydenta na wniosek partii politycznych. Organem władzy wykonawczej jest rząd powoływany przez prezydenta spośród członków parlamentu. Od grudnia 1991 system wielopartyjny.
Geografia: Kenia jest krajem położonym we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem, od zachodu z Ugandą a od południa z Tanzanią.
Ukształtowanie powierzchni Kenii jest zróżnicowane, większą jej część stanowi płaskowyż, obniżający się od zachodu z wysokości ok. 2000-3000 m, ku wschodowi do wysokości ok. 500 m n.p.m. Zachodnią część płaskowyżu rozcina Wielki Rów Wschodni który stanowi część systemu Wielkich Rowów Afryki. W obrębie rowu wznoszą się masywy wulkaniczne, najwyższe to: Kenia (5199 m) i Elgon (4321 m). Na zachodzie znajduje się kotlina Jeziora Wiktorii. Wzdłuż wybrzeża ciągnie się wąska nizina nadmorska o szerokości miejscami dochodzącej do 200 km, linia brzegowa jest mało urozmaicona.
Kenia znajduje się w zasięgu klimatu równikowego monsunowego ze stosunkowo wyrównanym przebiegiem temperatur w ciągu całego roku. Na wybrzeżu, w pasie do 40 km i w górach - wilgotny, na pozostałym obszarze - suchy. Średnia roczna suma opadów wzrasta z północnego-wschodu na południowy zachód od 150 do 1000 mm, w południowej części wybrzeża wielkość opadów sięga 1200 mm rocznie, w wyższych piętrach gór nawet do 1500 mm. Na nizinnym wschodzie występuje tylko jedna pora deszczowa, od kwietnia do czerwca, na pozostałym obszarze dwie pory deszczowe, głównie od marca dp maja, druga pora deszczowa jest krótsza, występuje w listopadzie-grudniu. Średnia temperatura miesięczna od 25-28°C na wybrzeżu do 15-19°C w górach (w wyższych piętrach chłodniej).
Na nizinie nadmorskiej roślinność sawannowo-leśna, we wnętrzu kraju stepy lub suche sawanny, na wschodzie od Jeziora Turkana roślinność półpustynna i pustynna, wilgotne sawanny w południowo-zachodniej części kraju. Na obszarach wyżej wzniesionych na wysokości ok. 2000-3000 m występują wiecznie zielone lasy, w najwyższych piętrach gór zarośla i roślinność alpejska. Liczne parki narodowe (m.in. Kenia, Elgon, Meru, Tsavo West, Tsavo East) i rezerwaty przyrody. Dominuje fauna typowa dla afrykańskiej sawanny oraz świetlistych lasów podzwrotnikowych. Z ssaków występują m.in.: słoń afrykański, nosorożec czarny, bawół afrykański, żyrafa, zebra, lew, lampart, gepard, wiele gatunków antylop (m.in. gnu, eland, kudu, impala, gazele), w sąsiedztwie wód - hipopotam. Bogata ornitofauna, m.in.: sekretarz, sęp, marabut, perlica, czapla, ibis, bogactwo gatunków leśnych, zróżnicowana i bogata fauna bezkręgowców, zwłaszcza owadów.
Gospodarka: Kraj rolniczy z rozwijającym się przemysłem przetwórczym i usługami. Rolnictwo wytwarza 30% produktu krajowego brutto, daje ponad 70% wartości eksportu, zatrudnia 76% zawodowo czynnych. Grunty orne zajmują tylko 4% powierzchni kraju. Znaczne dochody z turystyki - 467 mln dolarów amerykańskich (2000).
Demografia: Kenia jest bardzo zróżnicowanym krajem pod względem etnicznym. Napięcia pomiędzy różnymi grupami etnicznymi są jednym z wielu kenijskich problemów.
Około 65% ludności Kenii stanowią ludy Bantu (Kikuju, Luhja, Meru, Kamba) zamieszkujące południową część wyżyn i wybrzeże. Na północnym-wschodzie i wschodzie zajmują ludy kuszyckie (Somalijczycy, Boran). Ponadto ludy nilockie (Turkana, Masajowie), w miastach grupy Azjatów, Arabów i Europejczyków (głównie Brytyjczyków).
Różne źródła ukazujące strukturę religijną kraju znacznie różnią się co do danych wobec siebie, stwierdzić można jednak, że w Kenii przeważają chrześcijanie, (głównie katolicy i protestanci z niewielką grupką wyznającą prawosławie), spora grupa praktykuje tradycyjne wierzenia animistyczne oraz islam.
Językami urzędowymi w Kenii są język angielski i język suahili. Opócz tego wystepują liczne tubylcze języki regionalne.
Historia: W VII-X wieku terytoria przybrzeżne opanowane były przez Arabów z Półwyspu Arabskiego, od 1873 podbite przez sułtana Zanzibaru, od 1920 kolonia brytyjska, od 1963 niepodległa republika w ramach dominium brytyjskiego.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
