|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| islandzki |
Reykjavík |
republika |
1 grudnia 1918 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 103,125 km2 |
300,128 |
korona islandzka (ISK) |
Lofsöngur |
Islandia, Republika Islandii (Ísland, Lýaveldio Ísland) - państwo położone w Europie Północnej, na wyspie o tej samej nazwie i kilku mniejszych wyspach m.in. archipelag Vestmannaeyjar, w północnej części Oceanu Atlantyckiego. Islandia jest jednym z krajów skandynawskich.
Ustrój polityczny: Islandia jest krajem demokratycznym o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. 63 członków parlamentu - zwanego Althingiem - wybieranych jest w bezpośrednich wyborach co cztery lata. Szefem rządu jest, wyznaczany przez prezydenta, premier, który wraz z resztą gabinetu stanowi władzę wykonawczą. Wybory prezydenckie odbywają się co cztery lata.
Islandia podzielona jest na 23 regiony administracyjne, po islandzku sýsla (l.mn. sýslur) oraz 14 niezależnych miast, czyli kaupstaour (l.mn. kaupstaoir). Na poziomie lokalnym wyróżnia się 104 gminy (hreppur), które zajmują się oświatą, transportem i zagospodarowaniem przestrzeni.
Islandia jest też podzielona jest na 8 okręgów sądowych, które są zgrupowaniami sýslur. Do 2003 były one także podstawą wydzielenia okręgów wyborczych. Obecnie jest tylko 6, a ich zasięg i liczba mandatów bardziej odpowiada liczbie ludności na danym obszarze.
Geografia: Pod względem geologicznym Islandia jest najmłodszym obszarem kontynentu europejskiego. Położona na "gorącym punkcie" Grzbietu Śródatlantyckiego, posiada wiele, w tym czynnych, wulkanów, m.in. Heklę, Katlę, Askję, Grimsvötn, Hvannadalshnúkur (najwyższy szczyt kraju). O aktywności wulkanicznej świadczą także liczne gorące źródła oraz gejzery (samo słowo jest pochodzenia islandzkiego). Kraj w dużym stopniu wykorzystuje tanią energię geotermalną do ogrzewania mieszkań. Zgodnie z nazwą, Islandia to także "kraj lodu" - około 11% powierzchni tego wyżynno-górzystego kraju zajmują lodowce. Największe z nich to: Vatnajökull - 8300 km2, Langjökull - 953 km2, Hofsjökull - 925 km2, Mýrdalsjökull - 596 km2 oraz Drangajökull - 160 km2.
Gospodarka: Według "The World Competitiveness Scoreboard 2005" najbardziej konkurencyjna gospodarka w Europie, oraz czwarta na świecie (w 2004 r. piąta na świecie).
Zatrudnienie w roku 2001: 162 700 osób, z czego rolnictwo i rybołówstwo: 7,8%, przemysł: 22,6%, usługi, głównie turystyka 69%.
Flota rybacka: 2012 statków o łącznym tonażu: 191437 BRT. Totalny połów ryb: 1986584 ton.
Demografia: Odizolowanie wyspy od reszty kontynentu ograniczyło imigrację. Stąd też dopływ nowego materiału genetycznego był ograniczony przez wieki. Dzięki bogatej tradycji ustnej i pisanej wiele z rodzin może wskazać swoich przodków na wiele pokoleń wstecz. Wszystko to sprawia, że współcześni Islandczycy są przedmiotem wielu badań genetycznych.
Kulturowo Islandczycy należą do Skandynawów - posługują się językiem islandzkim, jednym z języków skandynawskich. Główną religią kraju jest luteranizm (89,4% mieszkańców deklaruje się jako luteranie), który jest religią państwową Islandii.
Historia: Islandia należy do najpóźniej zasiedlonych obszarów Europy. Pierwsi osadnicy pojawili się w roku 874. Byli to norwescy wikingowie oraz celtyccy (szkoccy i iryjscy) osadnicy. W roku 930 zebrali się oni po raz pierwszy na zgromadzeniu ogólnym, zwanym Althingiem.
Można jednak spotkać się z opinią, iż ówczesny Althing nie był parlamentem, przez parlament rozumiemy bowiem instytucję demokracji pośredniej, czyli przedstawicielskiej, tymczasem Althing w średniowieczu był dorocznym zgromadzeniem wszystkich wolnych mieszkańców Islandii - a więc formą demokracji bezpośredniej, zbliżonej swym charakterem do wieców, powszechnych zarówno wśród plemion germańskich, jak i słowiańskich (zob. libertarianizm). Tym samym nie ma podstaw historycznych do odbierania parlamentowi angielskiemu prawa pierwszeństwa.
W Islandii powszechne było piśmiennictwo, kolekcję starych rękopisów zawiera Saganet.
Islandia pozostała niezależna przez 300 lat, by w XIII wieku popaść w zależność norweską, a potem duńską. Pewną autonomię uzyskała w roku 1874. W 1918 odzyskała niepodległość, z królem duńskim jako tytularną głową państwa. Islandia ogłosiła się republiką w 1944.
Turystyka: Islandia prowadzi bardzo oszczędną politykę turystyczną. Liczba turystów wynosi tylko ok. 300 tys. rocznie, co sprzyja zachowaniu naturalnego piękna kraju. Na wyspę można dostać się albo samolotem linii Icelandair, Iceland Express, British Airways z Londynu albo promem linii Smyril Line (podróż trwa ok. 4 dni w jedną stronę). Linie lotnicze dopuszczają tzw. stop-over, z którego korzystają liczni podróżni między Ameryką a Europą.
Wysoki sezon turystyczny jest bardzo krótki, od 15 czerwca do 15 sierpnia. Baza noclegowa jest doskonale rozwinięta. Ceny mogą przyprawić o zawrót głowy, gdyż Islandia jest najdroższym krajem w Europie. Mimo to hotel i wyprawy turystyczne należy zamawiać z dużym wyprzedzeniem.
Kraj jest niezwykle bogaty turystycznie. Do atrakcji należą: wyprawy na obserwacje wielorybów, wyprawy konikami islandzkimi, wyprawy poza koło podbiegunowe, wyprawy samochodowe na tereny niezamieszkane, wyprawy po lodowcu.
Do atrakcji należą również: gejzery, lodowce, ptaki, wodospady.
Każda, nawet najmniejsza miejscowość, ma do zaoferowania baseny z ciepłą wodą. Wizyta w takich basenach jest dla Islandczyków tym, czym dla mieszkańca Wiednia wizyta w kawiarni. W małych miejscowościach (np. 100 mieszkańców) znaleźć można również supermarket, bankomat, pocztę, pensjonat a nawet często małe lotnisko.
Tętniący życiem Reykjavik jest miastem bardzo tłumnie odwiedzanym przez turystów ze Skandynawii i Anglii. Wielu turystów korzysta z bardzo atrakcyjnych cen w sklepach wolnocłowych na lotnisku Keflavik oraz w sklepikach Reykjaviku.
Liczba turystów z Polski jest bardzo skromna.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
