|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| angielski |
Dublin |
republika |
6 grudnia 1921 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 70,273 km2 |
4,23 mln |
euro (EUR) |
Amhrán na bhfiann |
Irlandia, Republika Irlandii (Éire, Poblacht na heireann, pełna nazwa angielska to jedynie Ireland, co ma podkreślać dążenia zjednoczeniowe z Irlandią Północną) - państwo w Europie Zachodniej, członek Unii Europejskiej. Zajmuje większość terytorium wyspy o tej samej nazwie.
Ustrój polityczny: Irlandia to demokracja parlamentarna. Jej system prawny jest oparty na prawie zwyczajowym i ustawodawstwie uchwalanym przez parlament zgodnie z konstytucją.
Przepisy Unii Europejskiej mają moc prawną w Irlandii. Konstytucja irlandzka, przyjęta 29 grudnia 1937, opisuje formę rządu oraz definiuje władzę i funkcje Prezydenta, obu izb parlamentu (Oireachtas) oraz rządu. Definiuje także strukturę i władzę sądu oraz opisuje podstawowe prawa obywatelskie. Akt Republiki Irlandii z 1948 roku zerwał ostatnie formalne związki z Wielką Brytanią. Irlandia odzyskała niepodległość w 1921 roku.
Prezydent jest głową państwa i jest wybierany w wyborach bezpośrednich na kadencję, która trwa 7 lat. Ta sama osoba może być prezydentem tylko dwukrotnie. Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 35 lat. Od 1997 prezydentem Irlandii jest Mary McAleese. Obowiązkiem prezydenta jest stanie na straży konstytucji oraz oficjalne reprezentowanie narodu. Niemal wszystkie uprawnienia przyznawane mu przez konstytucję wykonuje on za radą rządu.
Taoiseach (premier) stoi na czele rządu i jest mianowany przez prezydenta na wniosek Dáil Éireann (izba niższa parlamentu). Taoiseach nominuje innych członków rządu (ogółem nie mniej niż siedmiu i nie więcej niż piętnastu), których musi zaakceptować Dáil Éireann. Nominuje także jednego członka rządu, zwanego Tánaiste, który pełni funkcję wicepremiera. Bertie Ahern jest premierem Irlandii od czerwca 1997 roku, a Michael McDowell pełni funkcję Tánaiste.
Gospodarka: Rozwój gospodarki irlandzkiej przebiega dwutorowo - państwo irlandzkie z jednej strony bowiem zachęca do rozwoju prywatnej inicjatywy, z drugiej zaś - pozostawia w swoich rękach podstawowe usługi oraz gałęzie gospodarki, mające kluczowe znaczenie dla kraju. Mimo to Irlandia jest jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw unijnych. W latach 1987-1997 wzrost gospodarczy sięgał 6% w stosunku rocznym. Ten najszybszy w Unii Europejskiej rozwój gospodarczy pozwala krajowi stopniowo zmniejszać dystans do najbardziej rozwiniętych krajów przemysłowych.
Irlandzka gospodarka jest ściśle uzależniona od handlu. Partnerami handlowymi Irlandii są przede wszystkim: Wielka Brytania, Niemcy, Francja i Stany Zjednoczone.
Fenomenem irlandzkiej gospodarki na skalę światowę był silny rozwój przemysłu wysokich technologii, który przyczynił się do wzrostu gospodarczego na poziomie 15,8% rocznie. Inwestycje w różnego rodzaju gałęzie przemysłu tego kraju wynikały ze strategicznego położenia Irlandii (przyczółek amerykańskich inwestorów interesujących się rynkiem europejskim).
Szybki rozwój Irlandia zawdzięcza pomocy Unii Europejskiej, długoletnim zwolnieniom podatkowym, a także stosunkowo taniej sile roboczej. Przyniosło to korzyści przede wszystkim ośrodkom regionalnym, gdzie przemysł oparty jest głównie na przetwórstwie płodów rolnych. Rozwinął się przemysł zbożowo-młynarski, mleczarski, browarnictwo oraz produkcja wysoko procentowych alkoholi - whisky.
Rolnictwo pozostaje jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu. Jest ono wysoko zmechanizowane i daje zatrudnienie 9,5% ludności. Produkcja wołowiny i mleka stanowi 58% ogółu produkcji rolnej.
Olbrzymią większość w rolnictwie stanowią małe gospodarstwa rolne. Powierzchnia przeznaczona pod uprawy rolnicze jest niewielka, za to wysoce produktywna. Głównymi roślinami uprawnymi są zboża, buraki cukrowe i ziemniaki. Olbrzymie obszary łąk i sprzyjający klimat pozwalają na całoroczny wypas zwierząt.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
