Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
porugalski |
Bissau |
republika |
10 września 1974 |
Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
36,120 km2 |
1,43 mln |
frank CFA (XOF) |
Esta é a Nossa Pátrai Bem Amada |
Gwinea Bissau (Guiné-Bissau, Republika Gwinei Bissau - Republica da Guiné-Bissau) - państwo w zachodniej Afryce, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Senegalem i Gwineą. Do Gwinei Bissau należą również liczne przybrzeżne wyspy, z których największe skupione są w Archipelagu Bijagós.
Ustrój polityczny: Republika wielopartyjna. Prezydent kraju wybierany jest w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. W porozumieniu z przedstawicielami rządzących partii mianuje premiera. Władzę ustawodawczą sprawuje stuosobowy jednoizbowy parlament - Narodowe Zgromadzenie Ludowe (Assembleia Nacional Popular).
Geografia: Kraj zdecydowanie nizinny. Najwyższy punkt sięga zaledwie 300 m n.p.m. Obszary przybrzeżne o charakterze bagiennym, wnętrze kraju zajmuje sawanna. U wybrzeży położona jest grupa wysp Bijagos.
Gospodarka: Gwinea Bissau należy do grona najbiedniejszych państw świata. Oparta na rolnictwie i rybołówstwie gospodarka została zniszczona przez trwającą w latach 1998-1999 wojnę domową. Gwinea Bissau, z długiem zagranicznym sięgającym prawie miliarda dolarów, korzysta z programu dostosowania strukturalnego Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Najważniejszymi produktami eksportowymi są orzechy nerkowca (6 miejsce na świecie) i orzeszki ziemne. Pewne znaczenie posiada również przemysł drzewny.
Historia: W czasach średniowiecza na terytorium dzisiejszej Gwinei Bissau znajdowało się królestwo Gabu, będące częścią Imperium Mali. Królestwo przetrwało częściowo aż do XVIII w. Wybrzeże Gwinei Bissau i okoliczne wyspy należały do pierwszych skolonizowanych przez Europejczyków obszarów. Portugalczycy dotarli tu już w 1446. W XVII wieku ziemie te stały się ośrodkiem ożywionego handlu niewolnikami. Obszar Gwinei Bissau znalazł się w kręgu wpływów portugalskich, ale pretensje do niego rościły w różnych okresach także Francja i Wielka Brytania.
Rebelia, którą w 1961 roku rozpoczęła Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka (PAIGC) doprowadziła do jednostronnego ogłoszenia niepodległości 24 września 1973, potwierdzonej na fali przemian w Portugalii 10 września 1974. Lata 1980-1984 to okres rządów Rady Rewolucyjnej. Pierwsze wybory wielopartyjne przeprowadzone zostały w 1994 roku. Powstanie wojskowych w 1998 roku zburzyło kruchy porządek w państwie, doprowadzając do tragicznej w skutkach wojny domowej. Kolejne wybory przeprowadzono w 2000 roku. Prezydentem został Kumba Ialá. We wrześniu 2003 miał miejsce wojskowy zamach stanu. Ialá został aresztowany. Przywódcy zamachu argumentowali ten krok koniecznością przywrócenia porządku konstytucyjnego. Kilkakrotnie przekładane wybory były przeprowadzone w kwietniu 2004. W październiku 2004 miał miejsce kolejny bunt wojskowych.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|