Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
grecki |
Ateny |
republika |
25 marca 1821 |
Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
131,940 km2 |
10,66 mln |
euro (EUR) |
Imnos pros tin Eleftherian |
Grecja - to kraj w południowo-wschodniej części Europy, położony na krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z Albanią, Republiką Macedonii i Bułgarią na północy oraz z Turcją na wschodzie. Ma dostęp do dwóch mórz: Morza Egejskiego na wschodzie, oraz Morza Jońskiego na zachodzie. Na obu znajduje się wiele wysp, również będących częścią Grecji.
Uznawana za kolebkę zachodniej cywilizacji i będąca miejscem narodzin demokracji, filozofii, sportów, polityki i dramatu, Grecja ma długą i bogatą historię i dziedzictwo kulturowe, które wpłynęło na inne kultury Europy, północnej Afryki i Bliskiego Wschodu. Obecnie jest rozwijającym się krajem, będącym członkiem Unii Europejskiej od 1981 roku oraz strefy euro od 2001.
Ustrój polityczny: Grecja jest demokracją parlamentarną. Na czele państwa stoi prezydent, który jest wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Władzę ustawodawczą sprawuje parlament oraz prezydent. Parlament składa się z 300 parlamentarzystów, wybieranych na czteroletnią kadencję.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd oraz prezydent. Premier wyznaczany jest przez prezydenta państwa, który powołuje na to stanowisko przewodniczącego partii posiadającej w parlamencie absolutną większość lub większość względną. Rząd musi otrzymać w parlamencie wotum zaufania.
Geografia: Blisko 81% powierzchni Grecji zajmują pasma górskie (śr. wysokość 1200-1800 m n.p.m.), które przyjmują przebieg południkowy. Obszary nizinne są niewielkie i występują w pobliżu wybrzeży (Niz. Salonicka, Tracka, Tesalska oraz Argolidzka). Półwysep Chalcydycki, tworzy 3 wtórne półwyspy: Athos, Longos i Kasandra.
Gospodarka: W latach 1981-1990 nastąpiły w Grecji znaczne przeobrażenia gospodarcze i rozpoczął się szybki rozwój ekonomiczny. W miejsce rolno-surowcowej uformowała się gospodarka o większym udziale usług (głównie transport, obsługa turystów, handel, finanse). Większą rolę odegrało tu członkostwo (od 1981) i pomoc Unii Europejskiej, W latach od 1985 do 1991 Grecja otrzymała 2,5 mld dolarów amerykańskich w ramach tzw. planu integracyjnego, średni roczny przyrost produktu krajowego brutto wynosił w latach 1987- 1990 1,6%, usługi wytwarzają 57% produktu krajowego brutto, przemysł - 18%, rolnictwo - 14% (1990). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w 2000 roku wynosił 6896 dolarów amerykańskich.
Historia: Greckie wybrzeża Morza Egejskiego widziały wykształcenie się pierwszych zaawansowanych europejskich cywilizacji - minojskiej oraz mykeńskiej. Wkrótce na Peloponezie i w dzisiejszej Grecji Środkowej, a także na wyspach Morza Jońskiego i Egejskiego wyrosło wiele państw-miast (polis), każde mające własny rząd i prawa. Miasta jednoczyły się z dwoma najważniejszymi - Atenami i Spartą aby odepchnąć wówczas najpotężniejszego wroga - Persów. Gdy odepchnięto wroga, pojawiły się pierwsze konflikty między polis, zakończone wojną peloponezką. W przeciągu jednego stulecia Grecy zostali zjednoczeni pod berłem Filipa II. Jednak Filip II miał wielu wrogów, i został zamordowany. Po jego śmierci władze nad grekami przejął jego syn Aleksander. Aleksander zwyciężył Persów ponownie, jednocząc Grecję z Bliskim Wschodem. Po śmierci przywódcy, jego hellenistyczne imperium podzieliło się.
W 146 r.p.n.e. Półwysep Bałkański i wyspy greckie zostały zajęte przez Rzymian. Nie przerwało to rozwoju greckiej kultury, chociaż na długo przerwało polityczną niezależność regionu. Grecja stała się rzymską prowincją, a jej kultura stopniowo zaczęła wpływać na kulturę rzymską.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|