Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
amharski |
Addis Abeba |
republika federalna |
1916 |
Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
1,13 mln km2 |
73,05 mln |
birr (ETB) |
Whedefit Gesgeshi |
Etiopia (Federalna Demokratyczna Republika Etiopii - w języku amharskim: Ye Ethiopia Hizebawi Democraciyawi Republic) - dawniej Abisynia - państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.
Ustrój polityczny: Etiopia jest parlamentarną republiką federalną. Na czele rządu stoi premier. Władza legislacyjna rozdzielona jest pomiędzy dwuizbowy parlament oraz rząd. Władza sądownicza jest niemal niezależna od władzy prawodawczej i wykonawczej (prezes i wiceprezes federalnego sądu najwyższego są rekomendowani przez premiera i wyznaczani przez niższą izbę; innych sędziów federalnych proponuje niższej izbie premier wedle selekcji przeprowadzonej przez federalną sądową radę administracyjną).
Na czele państwa stoi prezydent. Funkcję tę uważa się za głównie reprezentacyjną.
Gospodarka: Jeden z najuboższych krajów świata. PKB w 2000 roku wyniósł 8,6 mld USD (zaledwie 134 USD na mieszkańca).
Historia: Panujący do 1974 królowie Etiopii wywodzili swoje pochodzenie od pierwszego władcy kraju, Menelika I (ok. 1000 p.n.e.), którego rodzicami mieli jakoby być bohaterowie biblijni: król Salomon i królowa Saby.
Istniejące od I wieku p.n.e. na terytorium obecnej Etiopii i południowego Sudanu państwo Aksum zostało założone przez potomków ludów semickich z południowej Arabii (głównie Sabejczyków), które ok. połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e. opanowały te tereny. W IV wieku kraj przyjął chrześcijaństwo, które do 1974 było religią państwową. W XIX wieku krzyżowały się tu interesy mocarstw kolonialnych.
O dominację nad Etiopią bezskutecznie starali się Brytyjczycy i Włosi. W roku 1916 następuje zamach stanu, jakiego dopuszcza się późniejszy cesarz Etiopii Haile Sellasie. Za pomocą ambasad zachodnich spiskuje i usuwa legalnego następcę tronu Lydza Ijasu.W 1930 na tronie etiopskim zasiadł Ras Tafari, przybierając imię Haile Selassie I. W 1935 w Etiopii wybuchła wojna włosko-abisyńska w wyniku której Włosi zajęli kraj, zmuszając cesarza do emigracji i włączając Etiopię do Włoskiej Afryki Wschodniej. Po zwycięstwie wojsk brytyjskich nad Włochami w 1941 Haile Selassie ponownie objął rządy. Za swego panowania włączył on do Etiopii Erytreę (od 1952 jako państwo sfederowane, później prowincja, obecnie niepodległe państwo) i Ogaden.
W 1974 w związku z bardzo złą sytuacją gospodarczą i powtarzającymi się klęskami głodu doszło do puczu wojskowego kierowanego przez Mengystu Hajle Marjama. Komunistyczny reżim wojskowy utrzymywał się u władzy do 1991 dzięki pomocy gospodarczej i militarnej ze strony ZSRR, NRD i Kuby.
W maju 1991 opozycja zdołała obalić rządzący reżim i przejęła władzę w państwie, ogłaszając ambitny program demokratyzacji życia politycznego. W kwietniu 1993 w Erytrei odbyło się referendum, w jego wyniku dotychczasowa północno-wschodnia prowincja Etiopii - Erytrea uzyskała niepodległość, odcinając Etiopię od dostępu do Morza Czerwonego.
W 1998 pomiędzy Etiopią a Erytreą wybuchła wojna graniczna. Znaczne nasilenie walk nastąpiło w maju 2000, co skłoniło władze obydwu krajów do poszukiwania kompromisu. W kilka miesięcy później podpisano porozumienie pokojowe.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|