|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| angielski |
Gaborone |
republika |
30 września 1966 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 600,370 km2 |
1,64 mln |
pula (BWP) |
Fatshe leno la rona |
Botswana (Republika Botswany - Republic of Botswana) - państwo południowej Afryce, bez dostępu do morza. Graniczy z Namibią (dł. granicy 1360 km), RPA (1840 km) i Zimbabwe (813 km). Do 1966 Botswana była brytyjskim protektoratem pod nazwą Beczuana. Największe miasta: Gaborone, Francistown, Selebi-Pikwe.
Ustrój polityczny: Botswana jest parlamentarną republiką w ramach Wspólnoty Narodów. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w pośrednich wyborach przez Zgromadzenie Narodowe na 5-letnią kadencję. Prezydent mianuje członków rządu.
Władza ustawodawcza należy do dwuzibowego parlamentu. W wyższej izbie, doradczej 15-osobowej Izbie Wodzów (House of Chiefs) zasiada 8 wodzów najważniejszych plemion, 4 członków wybieranych co 5 lat i 3 członków wybieranych przez pozostałych 12. Niższa izba, Zgromadzenie Narodowe (National Assembly), składa się z 40 członków wybieranych w bezpośrednich wyborach na 5-letnią kadencję.
Geografia: Botswana, położona w południowej Afryce, nie ma dostępu do morza, co sprawia, że pod wieloma względami jest ona uzależniona gospodarczo od swoich sąsiadów.
Większą częśc kraju zajmuje półpustynna, bezodpływowa kotlina Kalahari. Jej średnia wysokość wynosi około 800 m n.p.m. Na północy znajduje się bagienny obszar śródlądowej delty Okawango. Okresowo wody przedostają się dalej na wschód do niecki Makgadikgadi. Najważniejszą rzeką Botswany jest położona na południowo-wschodniej granicy Limpopo, gdzie koncentruje się ludność Botswany, w tym stolica kraju Gaborone.
W Botswanie panuje klimat podzwrotnikowy suchy z porą gorącą od października do marca. Opady są skąpe (od 750 mm na północy do 125 mm na południu) i nieprzywidywalne. Większość terytorium kraju porasta ciernista sawanna, a około 1% widne suche lasy (w dolinie rzeki Chobe na północy).
Gospodarka: Botswana notuje najwyższy wzrost PKB na osobę świecie. Średni wzrost w latach 1966-1999 wyniósł ponad 9%. Ten spektakularny rozwój Botswana zawdzięcza głownie wydobyciu diamentów.W chwili obecnej Botswana boryka się z zastraszającą epidemią AIDS: według szacunków co trzeci mieszkanieć tego państwa jest zarażony wirusem HIV. Najwyższe zyski przynosi gospodarce Botswany górnictwo, choć większość ludności pracuje w rolnictwie. Tylko 2% powierzchni kraju stanowią grunty orne, 70% to pastwiska. Krajowa produkcja żywności jedynie w połowie zaspokaja potrzeby mieszkańców. Uprawia się przede wszystkim kukurydzę, sorgo, orzeszki ziemne, proso, słoneczniki, rośliny strączkowe, warzywa, owoce oraz bawełnę. Z powodu suszy zmniejszyło się pogłowie bydła i owiec. 17% terytorium kraju zajmują parki narodowe i rezerwaty dzikiej zwierzyny. W pobliżu miejscowości Orapa i Jwaneng znajdują się bogate złoża diamentów. Botswana jest największym na świecie producentem tego minerału. Dochody z jego sprzedaży stanowią 80% zysków z eksportu. W Botswanie eksploatuje się także bogate złoża niklu i miedzi.
Historia: Tereny dzisiejszej Botswany pierwotnie były zamieszkiwane przez Buszmenów. Od przełomu XVI i XVII wieku zaczął na nie napływać lud posługujący się językiem bantu, nazywany Tswana.
W drugiej połowie XIX wieku rozpoczęły się walki plemienne, a także walki z Burami z Transwalu. Doprowadziło to do objęcia Botswany (nazywanej wówczas Beczuana, ang. Bechuanaland) brytyjskim protektoratem w roku 1885. Beczuana miała być przyłączona do Kraju Przylądkowego, ale ostatecznie ten projekt upadł. W latach 50. XX wieku w Beczuanie powstały ruchy narodowowzywoleńcze, które doprowadziły w roku 1966 do niepodległości kraju, pod nazwą Botswana. Pierwszym prezydentem został Seretse Khama. Został on wybrany ponownie na dwie dalsze kadencje i zmarł pełniąc urząd w 1980 roku. Urząd objął wówczas będący wiceprezydentem Ketumile Masire, który został wybrany w następnych wyborach prezydenckich i ponownie wybrany dwukrotnie (1989, 1994). Następnie prezydenturę objął Festus Mogae, który obecnie sprawuje władzę (2004).
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
