|
| Język | Stolica | Ustrój | Niepodległość |
| francuski, niderlandzki |
Bruksela |
monarchia konstytucyjna |
4 października 1830 |
| Powierzchnia | Ludność | Jednostka monetarna | Hymn |
| 30,525 km2 |
10,36 mln |
euro (EUR) |
Brabançonne |
Belgia, Królestwo Belgii (Koninkrijk België, Royaume de Belgique, Königreich Belgien) - państwo federacyjne w zachodniej Europie w południowych Niderlandach. Graniczy od zachodu z Francją (620 km), od południa z Luksemburgiem (148 km), od wschodu z Niemcami (167 km) i od północy z Holandią (450 km). Łączna długość granic lądowych wynosi 1 385 km, ponadto istnieje 64 km fragment wybrzeża Morza Północnego. Podzielona jest na dwie strefy językowe: francuską i flamandzką. Bruksela, stolica Belgii, jest jednocześnie "stolicą" Unii Europejskiej.
Ustrój polityczny: Belgia jest monarchią konstytucyjną.
Konstytucja Belgii została przyjęta w roku 1831, po zwycięstwie rewolucji sierpniowej 1830 roku. Była rewidowana czterokrotnie: w 1970, 1980, 1988, 1993.
Dwuizbowy parlament składa się z dwóch izb:
• Izby Deputowanych, w której skład wchodzi 150 deputowanych wybieranych w wyborach bezpośrednich, zgodnie z systemem proporcjonalnym.
• Senatu, którzy są wybierani zarówno w wyborach bezpośrednich (25 przez społeczność flamandzką, 15 przez walonów), jak również wyłaniani przez rady prowincjonalne. W senacie zasiadają również dzieci panującego monarchy.
Belgijskie partie polityczne: Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (Vlaamse liberale democraten, VLD), Flamandzka Partia Demokratyczno-Chrześcijańska (Christen-demokratisch en Vlaams, CD&V), Frankofonska Partia Socjalistyczna (Parti Socialiste, PS), Ruch Reformatorski (Mouvement Réformateur, MR), Interes Flamandzki (Vlaams Belang, VB), Flamandzka Partia Socjalistyczna (Socialistische Partij anders, SP.a.), Frankofońska Partia Ekologiczna (Ecolo), Frankofońska Partia Socjalno-Chrześcijańska (Centre democrate-humaniste, CDH), Flamandzka Partia Ekologiczna (Agalev), Unia Ludowa (Volksunie, VU), Front Narodowy (Front ntaional, FN), Spirit, Vivant.
Geografia: Większą część powierzchni Belgii stanowią peryglacjalne i aluwialne niziny; w północnej części płaska, w części zabagniona równina Flandrii (tzw. Belgia Niska), oddzielona od morza wałem wydm (wys. do 20m), oraz pagórkowata i piaszczysta kraina Kempen (wys. do 95 m); w środkowej części (Belgia Średnia) wysoczyzna Brabancji (wys. 100 - 200 m) zbudowane głównie z glin i piasków trzeciorzędowych pokrytych lessem oraz wzgórza Hainaut (na zachodzie) zbudowane z utworów glinianych. Największe miasta: Bruksela (stolica), Liege, Antwerpia, Gandawa, Charleroi, Brugia, Namur. Więcej o miastach zobacz w artykule miasta w Belgii.
Belgia leży w zlewisku Morza Północnego, i prawie całe jej terytorium należy do dorzecza dwóch rzek: Skaldy i Mozy (ich źródła znajdują się na terenie Francji, a ujścia na terenie Holandii). Skalda w granicach Belgii ma długość 200 km - wraz z dopływami (m.in. Leie, Dender, Senne i Rupel) oraz kanałami tworzy rozgałęziony system wodny Flandrii. Moza (w granicach Belgii) ma 183km, większość rzek Walonii to jej dopływy; na pewnym odcinku stanowi granicę między Belgią a Holandią. Belgijskie rzeki mają mały spadek, są połączone siecią kanałów i wykorzystywane do żeglugi. We Flandrii znajduje się też gęsta sieć kanałów odwadniających poldery.
• Najwyższy punkt: Signal de Botrange 694 m n.p.m.
• Najniższy punkt: Morze Północne 0 m n.p.m.
Gospodarka: Jeden z najlepiej rozwiniętych krajów Europy. PKB wyniósł 254 mld euro (na 1 mieszkańca - 24 638 euro). Podstawą gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł (głównie hutniczy, maszynowy, elektrotechniczny, spożywczy, chemiczny, włókienniczy) oraz wysoko towarowe rolnictwo (hodowla bydła, trzody; uprawa zbóż, buraków cukrowych). Antwerpia jest największym w świecie ośrodkiem szlifowania diamentów. Liczne atrakcyjne miejscowości turystyczne, między innymi: Antwerpia, Bruksela, Gandawa, Brugia.
Demografia: Językami urzędowymi są w Belgii francuski, flamandzki i niemiecki. Większa część populacji (56%-60%) posługuje się językiem flamandzkim, około 40%-44% francuskim i zaledwie 1% niemieckim. W użyciu są też różnorodne dialekty regionalne (między innymi waloński i regionalne odmiany flamandzkiego). Narodowości: Flamandowie - 57%, Walonowie - 33%. Religie: Katolicy - 75%.
Historia: Pierwotnie obszar dzisiejszej Belgii zamieszkany był przez Celtów oraz celtycko-germański lud Belgów. Od I wieku p.n.e. przez kolejne setki lat tereny te znajdowały się we władaniu Rzymu (część prowincji Galia - Gallia Belgica). Od III wieku postępująca chrystianizacja. Od roku 486 obszar dzisiejszej Belgii stał się częścią państwa Franków. Po traktacie w Verdun w roku 843 Belgia została podzielona pomiędzy Francję i Niemcy. W XV wieku Belgia była częścią Burgundii, a w roku 1477 została przejęta przez Austrię cesarza Maksymiliana I. W latach 1556-1714 Belgia należała do Hiszpanii, a następnie znowu do Austrii (1714-1794), Francji (1794-1814), a w okresie 1814-1830 była połączona z Holandią - Królestwo Niderlandów. W roku 1830 Belgia stała się niezależnym państwem. Niepodległość zdobyła w wyniku powstania przeciwko dominacji holenderskiej (rewolucja belgijska). W czasie wojny światowej Niemcy zaatakowały neutralną Belgię. Na mocy traktatu wersalskiego do Belgii przyłączono niemieckie okręgi Eupen i Malmédy. W 1940 r. ponownie neutralna Belgia została zaatakowana przez hitlerowskie Niemcy. Po zakończeniu drugiej wojny światowej Belgia porzuciła neutralność i stała się członkiem NATO, a także została jednym członków-założycieli Wspólnoty Europejskiej. Z Holandią i Luksemburgiem Belgia stworzyła w roku 1948 unię celną, a 1960 unię gospodarczą - powstał Benelux. W roku 1960 niepodległość uzyskała jedyna większa kolonia tego państwa Kongo Belgijskie, a w roku 1962 terytoria mandatowe Rwanda i Burundi. W XX wieku dochodziło do stopniowego podziału na dwie strefy językowe położoną na północy Flandrię (język niderlandzki) i na południu Walonię (język francuski). Spowodowało to w 1963 roku formalny podział Belgii na 3 regiony: Flandrię, Walonię i stołeczny region Brukseli. W roku 1993 doszło do przekształcenia Belgii w państwo federalne z 3 regionami o szerokiej autonomii.
Artykuł z Wikipedii, opublikowany na licencji GNU FDL.
Link do oryginalnej wersji/Autorzy hasła.
|
Menu
